جوان آنلاین: روز گذشته پس از هشت روز بلاتکلیفی بالاخره وضعیت بیمه تکمیلی بازنشستگان تأمین اجتماعی مشخص شد. این تعیین‌تکلیف، اما بار اصلی هزینه‌های بیمه تکمیلی و افزایش نامتعارف آن را بر دوش بازنشستگان و مستمری‌بگیران گذاشت. حالا پس از چندین روز جلسه و چانه‌زنی، بیمه تکمیلی جدید بازنشستگان تأمین اجتماعی با نرخ ۷۲۰ هزار تومان نهایی شد. نکته قابل‌تأمل، اما سهم ۴۷۰ هزار تومانی بازنشستگان در مقابل سهم ۲۵۰ هزار تومانی سازمان برای استفاده از این بیمه تکمیلی است که بار اصلی هزینه‌ها را بر دوش بازنشستگان می‌گذارد. در حالی که این سهم تا سال گذشته نصف نصف بود! حالا بازنشستگان تأمین اجتماعی می‌مانند و حقوق ناچیزی که جور کردن دخل و خرج زندگی‌شان را سخت و گاهی غیر‌ممکن کرده‌است و سهم حدود دو برابری آنها از حق بیمه‌ای که خیلی هم کارا نیست!
حتی تصورش هم دردناک است؛ اینکه بعد از ۳۰ سال کار و تلاش و بیمه‌پردازی در دوران کهولت و بازنشستگی به جای آنکه بتوانی از نتیجه خدماتت بهره ببری، هر روز با چالشی تازه مواجه شوی!
بیمه تکمیلی بازنشستگان تأمین اجتماعی به جای راهگشایی برای بازنشستگان و مستمری‌بگیران به چالشی جدی تبدیل شده‌است. بیمه تکمیلی بازنشستگان و مستمری‌بگیران سازمان تأمین اجتماعی سال ۱۴۰۳ در روز ۳۰آبان ماه امسال (۱۴۰۴) به اتمام رسید، اما بیمه تکمیلی با شرکت بیمه گر منعقد نشده‌است و در عمل بازنشستگان این سازمان بدون بیمه تکمیلی باقی ماندند! حالا هم که سازمان تأمین اجتماعی و بیمه تکمیلی به توافق رسیدند، شاهد افزایش قابل‌توجه سهم بازنشستگان در پرداختی بیمه تکمیلی هستیم.
بدهی ۸، ۹ ماهه تأمین اجتماعی به بیمه تکمیلی یا قیمت غیرمتعارف
این نخستین‌باری نیست که بیمه تکمیلی بازنشستگان با چالش دچار شده و بلاتکلیف می‌ماند. در حالی که انتظار می‌رود سازمان تأمین اجتماعی و کانون بازنشستگان این سازمان پیش از اتمام قرارداد بیمه تکمیلی نسبت به عقد قرارداد تازه اقدام و چالش‌های آن را بررسی و حل و فصل کنند، اما ترجیح داده‌اند به روال چاره‌جویی بعد از وقوع واقعه کار را پیش ببرند. بلاتکلیفی و سرگردانی ۴، ۵ میلیون بازنشسته و بیمه شده هم مسئله لاینحلی نیست!
هر چند رئیس سازمان تأمین اجتماعی معتقد است: «افزایش غیرمتعارف حق بیمه تکمیلی» موجب شده کانون عالی بازنشستگان از روز گذشته قادر به تمدید بیمه تکمیلی چند میلیون نفر از بازنشستگان و بیمه‌شدگان نباشد، علی دهقان کیا، رئیس کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی پیش از این، درباره چرایی توقف بیمه تکمیلی بازنشستگان اینگونه توضیح داده‌بود: «سازمان تأمین اجتماعی هنوز با بیمه‌گذار آتیه‌سازان، به توافق نرسیده‌است. سازمان پیش از این هشت تا ۹ ماه از پرداخت حق بیمه تکمیلی بازنشستگان به آتیه‌سازان خودداری کرده‌است و حالا قصد دارد نظام درمان الزام را نیز اجرا کند.»
به گفته وی متأسفانه بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های سازمان در بسیاری از خدمات پاسخگو نیستند و امکانات و پزشکان کافی برای ارائه خدمات به بازنشستگان در دسترس نیست. این موضوع باعث نارضایتی بازنشستگان شده‌است، اما علت اصلی، پرداخت نشدن به موقع حق بیمه‌ها از سوی سازمان بوده‌است. این در حالی است که بیمه الزام این امکان را می‌دهد که بازنشستگان بتوانند از خدمات درمان مستقیم در تمام بیمارستان‌های تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی استفاده کنند، بدون اینکه فرانشیز پرداخت کنند. در صورتی که خدمات مورد نیاز در این بیمارستان‌ها قابل‌ارائه نباشد، سازمان موظف بود بازنشستگان را به بیمارستان‌های دیگر ارجاع دهد و هزینه‌ها را پرداخت کند، اما در حال حاضر علاوه بر دریافت ماهانه حق بیمه تکمیلی، سازمان هیچ پرداختی به آتیه‌سازان نداشته و بازنشستگان عملاً از پوشش بیمه تکمیلی محروم شده‌اند.
به همین‌خاطر هم بازرس کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در نامه‌ای به مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی، خواستار تعیین‌تکلیف فوری قرارداد بیمه تکمیلی بازنشستگان تأمین اجتماعی شد. با اولتیماتوم ۲۴ ساعته سازمان بازرسی سرانجام بیمه تکمیلی بازنشستگان تعیین‌تکلیف شد، اما مبلغ ۷۲۰ هزار تومانی حق بیمه تکمیلی و پرداخت فقط ۲۵۰ هزار تومان آن از سوی سازمان تأمین اجتماعی به نوعی دیگر تکلیف بازنشستگان و مستمری‌بگیران این سازمان را روشن کرد!
تغییر نسبت پرداختی ۵۰- ۵۰ به ۳۰- ۷۰ به نفع سازمان
محمدحسن زدا، سرپرست پیشین سازمان تأمین اجتماعی در واکنش به مبلغ ۷۲۰ هزار تومانی حق بیمه تکمیلی بازنشستگان تأمین اجتماعی می‌گوید: «تا امسال، حق بیمه تکمیلی به صورت ۵۰ درصد توسط بازنشسته و ۵۰ درصد توسط سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می‌شد. سال گذشته سهم هر کدام به شکل ریالی ۱۵۰ هزار تومان بود.»
طبق توضیحات زدا در گفت‌و‌گو با فرارو، قرارداد بیمه تکمیلی را کانون عالی بازنشستگان کارگری با شرکت بیمه امضا می‌کند، اما کسی که امسال مانع انعقاد قرارداد شد و چندین بار جلسات را به سمت شکست برد، سازمان تأمین اجتماعی بود. دلیل این موضوع هم افزایش نرخ‌ها بود؛ به‌طوری که مسئولان سازمان اعلام می‌کردند با مبالغی که شرکت بیمه‌گر پیشنهاد می‌دهد، دیگر توان پرداخت ندارند.
از نگاه این کارشناس تأمین اجتماعی، رقم ۷۲۰ هزار تومانی حق بیمه تکمیلی نشان می‌دهد که سازمان تأمین اجتماعی توانسته نظر خود را تحمیل کند. بنابراین اینکه این سازمان اعلام کند نقشی نداشته و مسئولیت را بر گردن کانون بیندازد، اصلاً قابل‌قبول و پذیرفته نیست. این تصمیم، فشار مضاعفی را بر بازنشستگان تحمیل کرده‌است.
تأخیر سازمان بازرسی
زدا با انتقاد از تأخیر سازمان بازرسی در ورود به این ماجرا می‌گوید: «سازمان بازرسی کل کشور نیز در این زمینه وظیفه ذاتی دارد، اما سؤال اینجاست که چرا با چنین تأخیری وارد عمل شده‌است؟ اگر قرار بود اخطاری داده‌شود، بهتر بود یک ماه قبل از پایان قرارداد این اخطار صادر می‌شد تا گفته شود زمان زیادی باقی نمانده و لازم است قرارداد تمدید شود، تا بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران سالمند دچار استرس و نگرانی نشوند. در این شرایط، حتی اولتیماتوم یک‌روزه به سازمان تأمین اجتماعی هم دیرهنگام است.»
به گفته وی از نظر فنی و حقوقی، زمانی که قرار است بیمه واگذار شود، باید مناقصه برگزار شود و شرکت‌های مختلف حضور پیدا کنند و پیشنهاد‌های خود را ارائه دهند. طبق قانون، پیشنهادی باید پذیرفته شود که هم کامل‌تر باشد و هم نرخ کمتری داشته‌باشد. اگر قرار باشد سازمان بازرسی ورود کند، نقطه اصلی مداخله دقیقا همین‌جاست؛ اینکه بررسی کند آیا شرایط مناقصه به‌درستی انجام شده یا نه؟ آیا چندین شرکت متقاضی وجود داشته‌اند یا فقط یک شرکت؟ این اطلاعات باید به‌صورت شفاف اعلام شود.
سراب بیمه و بازنشستگی
پرونده بیمه تکمیلی بازنشستگان تأمین اجتماعی اگرچه با تعیین حق بیمه ۷۲۰ هزار تومانی و سهم ۴۷۰ هزار تومانی بازنشستگان از این حق بیمه بسته شد، اما بازنده این ماجرا بازنشستگان بودند! پیرمردان و پیرزنانی که بعد از یک عمر خدمت صادقانه و پرداخت منظم حق بیمه به امید آنکه پول‌هایشان را برای فردای پیری و روز مبادا در قلکی ذخیره کنند، امروز با سرابی مواجه می‌شوند که نه حقوق ناچیزش کفاف مخارج زندگی‌شان را می‌دهد و نه لااقل در دوران کهولت و بیماری می‌توانند از خدمات درمانی آن استفاده کنند.
